VERASET İLAMI (MİRASÇILIK BELGESİ) NEDİR?
Bir kimsenin ölmesi ile birlikte aktif ve pasif tüm malvarlığı başka bir deyişle terekesi yasal mirasçılara kalır. Yasal mirasçıların bu terekede hak sahibi olmaları için herhangi bir işlem yapmaları gerekmez. Türk Medeni Kanunu 599. Maddesine göre ölümle birlikte mirasçılar hak sahibi olur. Ancak bu yasal mirasçıların mirasa konu mal ve hakları kullanmaları ve tasarrufta bulunmaları için mirasçı olduklarını ve miras payı oranlarının ne olduğunu ispat etmeleri gerekir.
Bu kapsamda Veraset ilamı (Mirasçılık belgesi), miras bırakan kişinin yani murisin vefat etmesi ile birlikte geriye kalan yasal mirasçılarının kim olduğunu ve bu mirasçıların terekeye (kalan mirasa) hangi oranda hissedar olduğunu gösteren bir belgedir. Bu belge olmadan, resmi makamlar huzurunda miras kalan mallarla ilgili işlem yapılması ve bu mallar üzerinde tasarruf yetkisinin kullanılması mümkün değildir.
MİRASÇILIK BELGESİNİ KİMLER TALEP EDEBİLİR?
Kimlerin mirasçılık belgesi talep edebileceği farklı kanunlarda düzenlenmiştir. Yasal mevzuata göre belirlenen bu kişiler bizzat veya vekili aracılığıyla bu belgeyi talep edebilirler. Türk Medeni Kanununun 598/1 Maddesine göre mirasçılık belgesini yasal mirasçılar talep edebilir. Aynı kanunun devamındaki 598/2. Maddesinde ise Vasiyet alacaklısı ve Atanmış mirasçının mirasçılık belgesi talep edebileceği düzenlenmiştir. Yine İcra ve İflas Kanununa göre Murisin veya Mirasçıların alacaklıları da yetki almak şartıyla mirasçılık belgesi talep edebilirler. Ayrıca Hukuk Muhakemeleri Kanunu kapsamında herhangi bir davada taraf teşkilinin sağlanması veya mirasçıların davaya dâhil edilmesi için Mahkemeden yetki alan kişiler de mirasçılık belgesi talep edebilirler.
VERASET İLAMI (MİRASÇILIK BELGESİ) NEREDEN ALINIR?
Veraset ilamı (mirasçılık belgesi) 2011 yılına kadar yalnızca Sulh Hukuk Mahkemesinden alınabilmekteydi ancak 2011 yılında Türk Medeni Kanununda yapılan değişiklik ile birlikte mirasçılık belgesinin Noterden alınması da mümkün hale geldi. Yani Hem mirasçıların ikamet ettiği Sulh Hukuk Mahkemesinden hem de herhangi bir noterden veraset ilamı (mirasçılık belgesi) çıkarılabilir.
Bununla birlikte 22 Şubat 2018 yılında hizmete sokulan E-devlet üzerinden Veraset ilamı sorgulama bölümü de daha önce diğer mirasçılar tarafından çıkarılan mirasçılık belgelerinin sorgulanmasını sağlamaktadır.
VERASET İLAMI (MİRASÇILIK BELGESİ) HANGİ SULH HUKUK MAHKEMESİNDEN ALINIR?
Mirasçılık belgesi verilmesine ilişkin işlemler Hukuk Muhakemeleri Kanunu 382. Maddesi kapsamında çekişmesiz yargı işi olarak kabul edilmiştir. Dolayısıyla çekişmesiz yargı işi kapsamında kalan ve kesin yetki kuralına tabi olmayan bu talep, mirasçılardan herhangi birisinin ikamet adresindeki veya murisin son yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesine iletilebilir.
VERASET İLAMI (MİRASÇILIK BELGESİ) ALMAK İÇİN HANGİ BELGELER GEREKLİ?
Veraset ilamı (Mirasçılık Belgesi) Çıkarılması için gerekli olan belgeler; Veraset ilamı (Mirasçılık Belgesi) Talep Dilekçesi ve talep eden kişinin kimlik örneğidir. Vefat eden kişiye ait Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneğine Mahkeme resen ulaşabildiği için ayrıca ölüm belgesi veya vefat eden kişiye ait nüfus kayıt örneğinin dilekçeye eklenmesine gerek yoktur.
VERASET İLAMI ÇIKARMAK İÇİN TÜM MİRASÇILAR GEREKLİ Mİ?
Mirasçılardan herhangi biri tarafından başvuru yapılması yeterlidir, tüm mirasçıların bir araya gelmesine ve birlikte başvuru yapmalarına gerek yoktur.
VERASET İLAMINDA (MİRASÇILIK BELGESİNDE) NE YAZAR?
Veraset ilamı bir diğer adıyla mirasçılık belgesi mirasbırakan kişinin yasal mirasçılarını ve bu mirasçıların miras paylarını gösteren bir belgedir. Dolayısıyla aşağıdaki örnek veraset ilamında görüleceği üzere bu bilgiler haricinde mirasla ilgili bir bilgi içermez
E-DEVLET ÜZERİNDEN MİRASÇILIK BELGESİ NASIL ALINIR?
22 Şubat 2018 yılı itibariyle E-Devlet üzerinden yapılan güncelleme ile murisin Türkiye Cumhuriyeti Kimlik numarası sisteme girilerek mirasçısı olduğunuz bu kişi hakkında daha önce çıkarılmış olan Mirasçılık belgesine ulaşma imkanı getirilmiştir. Bu uygulama kapsamında tüm mirasçılık belgeleri değil 1990 yılı sonrası ölen kişilerin E-Devlet üzerinden mirasçılık belgesi görüntülenebilmektedir.
VERASET İLAMINDA (MİRASÇILIK BELGESİNDE) MİRAS KALAN MAL VARLIĞI ÇIKAR MI?
Yukarıda açıklandığı gibi mirasçılık belgesi yalnızca mirasçıları ve mirasçıların miras paylarını gösteren bir belgedir. Bu nedenle vefat eden kişinin mal varlığına yönelik herhangi bir bilgi içermez. Miras kalan mal ve hakların öğrenilmesi için açılarak olan dava terekenin tespiti davasıdır. Miras kalan mal ve haklar mirasçılar tarafından bilinmiyorsa, tespit edilemiyorsa veya çok sayıda taşınır, taşınmaz ve hak miras kalmışsa bu durumda terekenin (mirasın) tespiti davası açılması faydalı olacaktır.
VASİYETNAME VARSA MİRASÇILIK VERASET İLAMI (MİRASÇILIK BELGESİ) NASIL ALINIR?
Murisin vefat etmeden önce düzenlemiş olduğu bir vasiyetname var ise veraset ilamı alınırken bu belge de dikkate alınır. Nitekim Türk Medeni Kanunu 598/2 maddesinde: "lehine tasarrufta bulunulan kimseye, sulh mahkemesince atanmış mirasçı veya vasiyet alacaklısı olduğunu gösteren bir belge verilir." denilmiştir. Burada dikkat edilecek husus vasiyetname içeriğidir, vasiyetnamede atanmış mirasçı mı var yoksa belirli mal vasiyeti mi var buna bakmak gerekir. Eğer belirli mal vasiyeti varsa vasiyet alacaklısı sadece tereke içerisindeki belirli bir mal için kişisel alacak hakkına kavuşur. Bu alacak hakkını veraset ilamında isimleri ve kimlik numaraları yazan ilgili mirasçılardan talep eder, mirasçılar vasiyetin yerine getirilmesini sağlamazlar ise bu durumda vasiyet alacaklısı Asliye Hukuk Mahkemesinde Vasiyetnamenin Tenfizi (vasiyetnamenin yerine getirilmesi) davası açarak alacağına kavuşur. Atanmış mirasçıda ise durum farklıdır. Türk Medeni Kanunu 598/2 maddesinde: "Atanmış mirasçılar da mirası, mirasbırakanın ölümü ile kazanırlar." denilmiştir. Aynı kanunun 646/1 maddesinde ise "Yasal mirasçılar, gerek kendi aralarında, gerek atanmış mirasçılarla birlikte mirası aynı kurallara göre paylaşırlar." denilerek atanmış mirasçıların tıpkı yasal mirasçılar gibi doğrudan hak sahibi oldukları belirtilmiştir.
MİRAS KALAN MALLAR NASIL ÖĞRENİLİR?
Murisin sahip olduğu malvarlığına ilişkin bilgilerin bir kısmına E-Devlet üzerinden ulaşabilmek mümkündür. Örneğin mirasçısı olduğunuz Vefat eden kişinin Tapu bilgilerini sorgulama, Vefat eden kişinin Veraset İlamını Sorgulama, Vefat eden kişinin Tapu Hesabı Bulunan Bankaları Sorgulama mümkündür. Bunları kendi E-Devlet şifreniz ile temin edebilirsiniz.
Bu bilgiler her zaman yeterli olmayabilir. Bu nedenle vefat eden kişinin mirasını veya başka bir deyişle vefat eden kişinin tüm mal varlığını öğrenmek için “Terekenin Tespiti” davası açılması gerekir.
VERASET İLAMI (MİRASÇILIK BELGESİ) SÜRESİ VEYA ZAMANAŞIMI VAR MI?
Mirasçılık belgesi, mirasçıları ve mirasçıların paylarını gösteren bir belge olduğu için mirasçılık belgesinin zamanaşımına uğraması veya hak düşürücü süre nedeniyle geçersiz olması gibi bir durum söz konusu değildir. Bir diğer anlatımla mirasçılık belgesi süresizdir.
VERASET İLAMI (MİRASÇILIK BELGESİ) DİLEKÇE ÖRNEĞİ WORD/PDF
Örnek veraset ilamı dilekçesi WORD/PDF hazırlarken bir miras avukatı desteği almanızı tavsiye etmekteyiz. Nitekim vatandaşlara ve Avukat meslektaşlarımıza yol gösterici olması adına paylaştığımız mirasçılık belgesi dava dilekçesi örneği WORD/PDF her somut olaya göre farklı olarak düzenlenmesi gerekebilir. Çünkü HMK 141 maddesi uyarınca dava dilekçesinde yazılan ve talep edilen bilgi ve belgeler kanundaki istisnalar dışında değiştirilemez ve genişletilemez. Örnek veraset ilamı (mirasçılık belgesi ) dava dilekçesini WORD olarak indirmek için tıklayınız ornek_veraset_ilami_dava_dilekcesi-mirascilik_belgesi_talebi_04508.doc
VERASET İLAMI (MİRASÇILIK BELGESİ) MAHKEME KARARI ÖRNEĞİ WORD/PDF
Örnek Veraset ilamı mahkeme kararı PDF incelerken anlaşılmayan noktalarda bir miras avukatı desteği almanızı tavsiye etmekteyiz. Nitekim vatandaşlara ve Avukat meslektaşlarımıza yol gösterici olması adına paylaştığımız mirasçılık belgesi mahkeme kararı örneği hukuki terimler içeren ve sadece ilgili olduğu somut olayı ve benzerlerini ilgilendiren bir hukuki metindir. Örnek veraset ilamı (miraçılık belgesi) kararını PDF olarak indirmek için tıklayınız. ornek_veraset_ilami-mirascilik_belgesi_-_mahkeme_karari_88545.pdf
VERASET İLAMININ (MİRASÇILIK BELGESİNİN) İPTALİ DAVASI
Veraset ilamı bir diğer adıyla mirasçılık belgesi mirasçıları ve miras paylarını gösteren ve aksi ispat edilene kadar ilgili kişiler lehine hüküm ifade eden resmi bir belgedir. Dolayısıyla aksi her zaman ispat edilebilir. Nitekim Türk Medeni Kanununun 598/3 maddesinde “Mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir” denilmektedir. Bu kapsamda herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süreye tabi olmaksızın veraset ilamının (mirasçılık belgesinin) iptali davası açılabilir. Bu dava çekişmesiz yargı işi olarak düzenlenen veraset ilamı düzenlenmesine ilişkin süreçten farklı olarak çekişmeli bir dava olarak kabul edilir. Bu dava murisin son yerleşim yerindeki veya mirasçılardan herhangi birini ikamet ettiği yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesinde açılabilir.
VERASET İLAMINA (MİRASÇILIK BELGESİNE) GÖRE MİRAS PAYLAŞIMI
Mirasçılar, kendilerine kalan mirası, mirasçılık belgesine göre, vasiyetnameye göre veya kendi ortak iradelerine göre paylaşabilirler. Burada hangi yolun izlenmesi gerektiği ayrıntılı bir konu olduğu için ayrı bir yazıda değerlendirmesi yapılmıştır. Bu konuda ayrıntılı bilgi almak için "Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır?" isimli yazımızı inceleyebilirsiniz.
VERASET İLAMI KONUSUNDA SIKÇA SORULAN SORULAR
VERASET BELGESİ VE MİRASÇILIK BELGESİ AYNI MI?
Veraset hukuken “hak sahibi olma” veya “mirasçı olma” anlamı taşımaktadır. Yine hukuksal terminolojide Mahkeme kararlarına “ilam” denilmektedir. Uygulamada mirasçıları ve miras paylarını gösteren bu belgeler Noter tarafından düzenlendiğinde “mirasçılık belgesi”; Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından düzenlendiğinde ise “Veraset İlamı” olarak anılmaktadır. Sonuç olarak pratikte her ikisi de aynı şeyi ifade etmektedir.
ÖLÜM BELGESİ OLMADAN VERASET İLAMI (MİRASÇILIK BELGESİ) ÇIKAR MI?
Ölüm belgesi, vefat eden kişinin vefat ettiğini ispata yarayan bir belgedir. Her ne kadar Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi), içeriği itibariyle vefat eden kişiler hakkında düzenlenebilen bir belge olsa da mahkeme nezdinde bunu ispat etmeye gerek olmaz. Nitekim Sulh Hukuk Mahkemesi Nüfus kayıtlarına ulaşabilmekte ve kişilerin vefat edip etmediğini veya hangi tarihte vefat ettiğini tespit edebilmektedir.
ADLİYEDEN VERASET İLAMI (MİRASÇILIK BELGESİ) KAÇ GÜNDE ÇIKAR?
Veraset ilamı (Mirasçılık Belgesi) düzenleme görevi Sulh Hukuk Mahkemelerine verilmiştir. Bu kapsamda mahkemelerin iş yoğunluğuna göre değişmekle birlikte yaklaşık 1 hafta içerisinde adliyeden veraset ilamı alınabilir.
NOTERDEN VERASET İLAMI KAÇ GÜNDE ÇIKAR?
2011 yılında Türk Medeni Kanununda yapılan değişiklikle beraber Noterlerin de veraset ilamı (mirasçılık belgesi) düzenlemesi mümkün hale gelmiştir. Sulh Hukuk Mahkemelerin iş yoğunluğuyla ve yasal prosedürleri ile uğraşmak istemeyen kişiler Notere başvuru yaparak aynı gün içerisinde veraset ilamını alabilirler.
VERASET İLAMI ÜCRETİ NE KADAR?
Veraset ilamı masrafı her yıl değiştiğinden dolayı net bir rakam vermek doğru olmaz. Ancak yol göstermesi açısından şunlar söylenebilir. Veraset ilamı masrafı, Adliyeden mirasçılık belgesi çıkarma halinde daha uygun iken Noterden mirasçılık belgesi çıkarma halinde biraz daha fazladır. Ayrıca ilerleyen süreçte mirasçılık belgesinin aslına yeniden ihtiyaç duyularsa buna ilişkin alınan harç ve masraflar yine noterde daha fazladır. Ancak mirasçılık belgesi Noterde aynı gün düzenlenirken Sulh Hukuk Mahkemelerinde yaklaşık 1 haftada düzenlenmektedir. Bu nedenle süre sorunu olmayan kişilerin Sulh Hukuk Mahkemesinden, süre sorunu ve acil işi olan kişilerin Noterden mirasçılık belgesi çıkarması daha uygun olacaktır.
VERASET İLAMI EN KOLAY NASIL ALINIR?
Mirasçılık belgesi ister Noter tarafından hazırlansın ister mahkeme tarafından hazırlansın içeriği değişmez. Dolayısıyla yukarıda açıklandığı üzere mirasçılık belgesi en kolay Noterden alınır çünkü Noterde mirasçılık belgesi aynı gün içerisinde düzenlenmektedir. Ancak acil bir işiniz yoksa Veraset ilamı (Mirasçılık Belgesi) Talep Dilekçesi ve kimlik örneği ile Sulh Hukuk Mahkemesine başvuru yaparak da mirasçılık belgesi alabilirsiniz. İkinci yolda genellikle yaklaşık 1 haftada sonuçlanmaktadır.
ÖLEN KİŞİNİN VERASET İLAMI NASIL ÇIKARILIR?
Vefat eden kişinin veraset ilamı (mirasçılık belgesi), Noterden veya talep edenin ikamet ettiği yer Sulh Hukuk Mahkemesinden alınabilir. Sulh Hukuk Mahkemesinden alınacak ise Veraset ilamı (Mirasçılık Belgesi) Talep Dilekçesi ve kimlik örneği gerekir.
MİRASÇI OLMAYAN KİŞİ VERASET İLAMI ALABİLİR Mİ?
Mirasçılık belgesini yasal mirasçıların talep edebileceği zaten tartışma konusu değildir. Bunların dışındaki kişilerin mirasçılık belgesi alması ise kanuni düzenlemeye veya mahkeme kararına bağlıdır. Yasal mirasçılar haricinde mirasçılık belgesi talep edebilecek kişiler, Türk Medeni Kanununa göre Vasiyet alacaklısı ve Atanmış mirasçıdır. İcra ve İflas Kanununa göre İcra Mahkemesinden yetki alan Murisin veya Mirasçıların alacaklılarıdır. Hukuk Muhakemeleri kanununa göre herhangi bir davada taraf teşkilinin sağlanması veya mirasçıların davaya dâhil edilmesi için Mahkemeden yetki alan kişilerdir.
VERASET İLAMI VE MİRAS HUKUKU İÇİN AVUKATA SOR
Miras hukuku ilgili Avukatlık ve Danışmanlık hizmeti almak için Avukata Sor bölümünden ve diğer iletişim kanallarımızdan hafta içi mesai saatleri içerisinde bizimle iletişime geçebilirsiniz.
İLGİLİ YAZILAR
«Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır? | Ortaklığın Giderilmesi (İzalei Şuyu) Davası»