İÇİNDEKİLER (İlgili başlığa tıklayarak doğrudan ilgili bölüme gidebilirsiniz)
Trafik kazası nedeniyle tazminat davası, bir veya birden fazla aracın kazaya karışması sonucu; ölüm, bedensel zarar veya malvarlığına ilişkin (ev, araç vb.) zarar ortaya çıkması durumunda zarara uğrayan kişilerin trafik kazasından fiilen ya da kanunen sorumlu olan kişilere karşı zararını gidermek amacıyla açmış olduğu dava türüdür.
Yazımıza başlamadan önce önemle belirtmek isteriz, PARANIZI ARACILARA KAPTIRMAYIN! Trafik kazası yaşandıktan sonra yaralanan kişiye veya ölümlü trafik kazasında ölen kişinin yakınlarına bir takım aracıların ulaştığını, bu aracıların mağdurları kandırmak amacıyla “ sigorta şirketinden 1-2 ay içerisinde tazminatınızı alırız”, “cebinizden hiçbir şekilde para çıkmaz”, “yüksek tazminat çıkacak şekilde hastane raporu ayarlarız” şeklinde vaatlerde bulunduklarını sıklıkla duymaktayız. Çoğu zaman kanuna aykırı olarak faaliyet gösteren bu aracılara geniş yetkiler içeren vekâletnameler verildiğine, bu vekâletnameler ile sigorta şirketinden alınan paraların mağdurlara geç ödendiğine ya da hiç ödenmediğine, kısa zamanda para almak için normalde alınacak tazminatın bazen beşte biri tutarındaki cüz-i miktarların kabul edildiğine ve doğal olarak trafik kazası nedeniyle mağdur olan kişilerin bir kez daha mağdur olduklarına şahit olmaktayız. Bu nedenle trafik kazası sonrasında sizi telefonla arayarak vaatte bulunan hasar danışmanlık şirketlerine lütfen itibar etmeyiniz ve alanında uzman bir avukattan hukuki yardım alınız.
Trafik kazası tazminatı alabilmek için öncelikle bazı hususları netleştirmek gerekir. Öncelikle yaşanan trafik kazası, ölümlü trafik kazası mı? Yoksa Yaralanmalı Trafik Kazası mı? Yaralanma var ise kesin maluliyet oranı belirlendi mi? Trafik kazasında ölen veya yaralanan kişinin kazanın gerçekleşmesinde kusuru var mı? Bunları tespit etmek ve Ceza davası açılmış ise bu dava dosyasını incelemek gerekir.
Bu ve benzeri bilgileri topladıktan sonra Sigorta şirketine; kaza tespit tutanağı, tam teşekküllü hastaneden alınan heyet raporu, gelir durumunu gösteren belgeler ve ilgili diğer evraklarla birlikte başvuru yapılır. Sigorta şirketine trafik kazası tazminatı için yapılan başvuruda eğer belgeler eksiksiz olarak gönderilmiş ise sigorta şirketi 8 gün içerisinde ödeme yapar. Eğer sigorta şirketi tazminat ödemesi yapmaz ya da eksik ödeme yaparsa dava açılır ve tazminat, dava yolu ile tahsil edilir. Bu sürecin ayrıntılarını aşağıda inceleyeceğiz.
Ölümlü trafik kazası veya yaralanmalı trafik kazası nedeniyle açılacak tazminat davalarında görevli mahkeme kural olarak Asliye Hukuk Mahkemesi’dir (HMK 2/1). Fakat sigorta şirketine karşı da dava açılacaksa sigorta şirketinin sorumluluğu ticari bir işten kaynaklandığından dolayı görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi olacaktır.
Yetkili mahkeme ise davalılardan herhangi birisinin ikametgâhının olduğu yer mahkemesi, Trafik kazasının meydana geldiği yer mahkemesi, zarar görenin yani davacının ikametgâhının bulunduğu yer mahkemesi veya Trafik sigortası şirketinin merkezinin bulunduğu yer mahkemelerinden bir tanesidir. Yani davacıya seçim hakkı tanınmıştır. Örneğin, Vezirköprüde yaşayan A sürücüsü Vezirköprü'den Samsuna doğru gitmekte iken Çarşamba'da yaşayan B sürücüsünün hatası nedeniyle Havza'da iki taraflı bir trafik kazasında yaralanmış ise açılacak davada Havza mahkemeleri, Vezirköprü Mahkemeleri ve Çarşamba mahkemeleri de yetkili olabilecektir.
Trafik kazası nedeniyle yaralanma meydana gelmiş ise, kural olarak yaralanan şahsın bizzat kendisi dava açabilir. Fakat Trafik kazası nedeniyle ağır bedensel yaralanma meydana gelmiş ise yaralanan kişilerin yakınları da (anne, baba, eş ve çocuklar vs.) “Manevi tazminat” davası açabilirler. Yargıtay tarafından “Ağır bedensel yararlanma”, yaralanan kişinin uzuv kaybı yaşaması ya da hayati fonksiyonlarını yeterince kullanamaması olarak değerlendirilmektedir. Örneğin trafik kazasında yaralanan kişinin bacağın kesilmesi ağır bedensel yaralanma olarak kabul edilmektedir.
Trafik kazası nedeniyle ölüm meydana gelmiş ise, ölen kişiden yaşarken destek alan herkes tazminat davası ( destekten yoksun kalma tazminatı ) açabilir. Ölen kişi evli ise eşi ve çocuklarına, bekâr ise anne ve babasına destek olduğu varsayılır. Haricen ispat etmelerine gerek yoktur. Fakat ölenin nişanlısı ya da yakın akrabası gibi kişilerin maddi ve manevi tazminat davası açarken ölen kişinin onlar açısından bir destek olduğunu ispat etmeleri gerekir.
Trafik kazası nedeniyle açılan tazminat davasının hukuki dayanağı Borçlar Kanunundaki haksız fiil olarak kabul edildiğinden dolayı davanın kural olarak haksız fiil sorumlularına karşı açılması gerekir. Ancak bazı özel düzenlemeler gereği kusuru olmasa bile oluşan zarardan sorumluluğu bulunan kişi ya da kurumlara dava açılabilir. Bunlara değinmek gerekirse;
Aracın Sürücüsü: Trafik kazasında kusurlu olan aracın sürücüsü aleyhine tazminat davası açılabilir.
Aracın Sahibi: Ruhsatta adı yazılı olan araç sahibi de trafik kazası nedeniyle ortaya çıkan zarardan Karayolları Trafik Kanunu 85/1 e göre sorumludur. Bu nedenle araç sahiplerinin emanet olarak kullanmak üzere yakınlarına vermiş oldukları aracın kaza yapması durumunda sorumluluklarının olduğunu bilmeleri önem arz etmektedir.
Aracın İşleteni: Motorlu aracın, bir teşebbüsün unvanı ile ya da bu teşebbüsün kesmiş olduğu bilet ile işletilmesi halinde trafik kazası nedeniyle ortaya çıkan zarardan işletenin de sorumluluğu vardır. Trafik tescil kayıtlarında aracın sahibi olarak gözüken kişi aynı zamanda aracın işleteni sayılır.
Sigorta Şirketi: Trafik kazasına karışan aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) veya poliçe kapsamına göre İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası (Kasko Sigortası) hangi sigorta şirketi tarafından yapılmışsa, o sigorta şirketi de ölüm, yaralanma veya diğer zararlardan Karayolları Trafik Kanunu (KTK) 91. Madde gereğince sorumludur. Yani Sigorta şirketi yasal mevzuat gereği işletene/araç sahibine düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.
Uygulamada, mahkemeler tarafından manevi tazminata hükmedilirken genellikle davacı tarafın mağdur edildiğini görmekteyiz. Manevi tazminat hesaplanırken emsal Yargıtay kararlarının dosyaya sunulması hem mahkemelere yardımcı olacak hem de kararların daha isabetli olmasını sağlayacaktır. Bu kararlar, mevzuat hükümleri ve zamanla oluşan teamüllere göre;
Ölümlü trafik kazasında veya yaralanmalı trafik kazasında manevi tazminatın amacı, zarara uğrayan kişide bir huzur duygusu yaratmaktır. Manevi tazminat, davacı için zenginleşme aracı değildir fakat olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesini sağlamalıdır. Mahkeme, Trafik kazası nedeniyle manevi tazminat hesaplaması yaparken şu hususları dikkate almalıdır:
- Tarafların sosyal ve ekonomik durumu
- Olayın meydan geliş şekli
- Tarafların kusur durumu
- BK md.4 gereği hak ve nasfet kuralları
6.TRAFİK KAZASI MADDİ TAZMİNAT HESAPLAMA
Maddi tazminatın hesaplanması teknik bir konu olduğu için mahkemeler hesaplamaları bilirkişiler aracılığıyla yapmaktadır. Bu hesaplamaların nasıl yapıldığını bir örnek vererek açıklamanın daha anlaşılır olduğu kanaatindeyiz.
ÖRNEK (örneğimiz yalnızca hesaplama yöntemini özetlemek amacıyla yapılmıştır, kesinlik arz etmez);
Yaralanmalı bir trafik kazası sonrasında yaralanan kişinin 30 yaşında olduğunu, 2500 TL maaş aldığını, trafik kazasının gerçekleşmesinde %25 kusurlu olduğunu ve trafik kazasında yaralanma sonucu maluliyet oranının %40 olduğunu kabul edelim. Yaklaşık bir hesaplama yapmak gerekirse, tazminat miktarı şu esaslara göre belirlenecektir:
- Yaşam tablosuna göre maluliyete uğrayan kişinin 72 yaşına kadar işgücü olduğu kabul edilir. Malul kişinin 65 yaşına kadar aktif çalışma süresi, 65 yaş ile 72 yaş arasında da pasif çalışma süresi hesaplanır. Örneğimize göre maluliyete uğrayan kişi 30 yıl aktif, 7 yıl pasif çalışma yapacaktır.
- Daha sonra işgücü kaybı her ay için ayrı ayrı hesaplanmalıdır. Dolaysıyla 2500 TL maaş alan kişinin maaşından kusur oranı (%25) düşülecek, bulunan miktar maluliyet oranı (%40) ile çarpılacaktır.
2500 TL maaş - % 25 kusur oranına tekabül eden miktar = 1875 TL x 40/100 = 750 TL aylık işgücü ve gelir kaybı olarak hesaplanacaktır. Yıllık işgücü/gelir kaybı ise 9.000 TL olacaktır.
Bulunan yıllık işgücü/gelir kaybı aktif ve pasif çalışma süresi olan 37 yıl ile çarpılır. Somut örneğimizde; yıllık işgücü kaybı 9.000 x 37 yıl = 333.000 TL maddi tazminat olarak ortaya çıkacaktır.
- Iskonto yöntemi uygulanarak tazminattan kabaca %25 oranında indirim yapılacaktır. Sonuç olarak bu olaya benzer bir trafik kazası tazminat hesaplama 2025 yılı için yaklaşık 250.000 TL olacaktır.
Bununla birlikte, açılan tazminat davası eğer bir iş kazasından kaynaklı ise ve bu nedenle maluliyete uğrayan kişiye iş kazası geliri bağlanmışsa, bağlanan gelirin peşin sermaye değeri hesaplanan tazminat miktarından düşülecektir.
Trafik kazasına ilişkin tazminat davasında zamanaşımı süresi Karayolları Trafik Kanununun 109. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre trafik kazasında zarar gören kişi, zararı ve zararın sorumlusunu öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl içerisinde taleplerini karşı tarafa iletmek zorundadır. Zarar gören, zararı ve sorumlu kişileri haklı gerekçelerle daha sonra öğrenmiş olsa bile her halükarda fiilin işlenmesinden itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresi söz konusu olacaktır.
Bununla birlikte KTK 109/2 maddesinde trafik kazası tazminat davası için son derece önemli olan zamanaşımına ilişkin bir düzenleme mevcuttur. Meydana gelen trafik kazası, aynı zamanda ceza hukuku kapsamında bir suç işlenmesine de neden olmuşsa tazminata ilişkin davalarda ceza zamanaşımı da uygulanır. Ceza zamanaşımı genellikle diğer zamanaşımı sürelerinden fazla olduğu için bu düzenleme zarar görenler açısından önemli bir düzenlemedir. Trafik kazalarında yaralanma var ise taksirle adam yaralama suçu, ölüm var ise taksirle adam öldürme suçu meydana gelecektir. Bu kapsamda trafik kazası neticesinde ölüm veya yaralanma varsa ceza kanununda o suç için öngörülen dava zamanaşımı, maddi ve manevi tazminat davası açısından da geçerli olacaktır. Sonuç olarak olayın niteliğine göre zamanaşımı süresi 15-20 yıl olabileceği için alanında uzman bir tazminat avukatından hukuki yardım alınması yerinde olacaktır.
Mahkemelerin iş yoğunluğu, mahkeme hâkiminin dava tecrübesi, avukatların yargılama sürecini hızlandırma adına yaptıkları katkılar, bilirkişilerin rapor hazırlama süreci ve bunun gibi birçok unsur yargılama sürelerinin belirlenmesinde doğrudan etkilidir. Özellikle son yıllarda ülkemizde ve tüm dünyada görülen salgın hastalık vb. durumlarda da yargılama sürecinin uzadığını göz ardı etmemek gerekir.
Yargılama sürecinde bu kadar çok değişken olduğu için kesin bir süre verilemese de dava tecrübelerine göre ortalama bir süre belirtebiliriz. Bu kapsamda Trafik kazası tazminat davası ortalama 2 – 3 yıl arasında ilk derece mahkemesinde sonuçlanmaktadır. Eğer taraflar karara itiraz ederse birkaç yıl süren İstinaf ve Temyiz sürelerini de göz önüne almak gerekir.
Trafik Kazası tazminat avukatı ücreti davanın niteliğine göre ve trafik kazası tazminat avukatının kendi tarifesine göre değişmektedir. Fakat yasal olarak 2025 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin altında bir ücret kararlaştırılamaz. Bu tarifenin altında kalmamak şartıyla tazminat avukatı ücreti nakit olarak belirlenebileceği gibi aynı zamanda dava sonunda çıkan tazminatın belirli bir yüzdesi olarak ta belirlenebilir. Uygulamada genellikle Samsun trafik kazası tazminat avukatı ücreti 2025 yılında %10 ile %20 arasında bir yüzdelik dilim anlaşması yapıldığı görülmektedir.
Sigorta tazminatının nasıl alınacağını yukarıda anlatmıştık. Sigorta tazminatı almak için gerekli evrakları ise aşağıda belirtmek isteriz. Bu belgelerin tamamlanması ile sigorta şirketine tazminat başvurusu yapılır ve anlaşma sağlanması durumunda sigorta şirketi tazminatı 8 gün içerisinde öder.
- Trafik Kazası Tespit Tutanağı,
- Ölüm Muayenesi Raporu,
- Nüfus Kayıt Örneği,
- Veraset İlamı,
- Vefat Eden Kişinin Gelir Durumunu Gösterir Belgeler,
- SGK Gelir Bağlamışsa Buna İlişkin Belgeler,
- Kazayla İlgili Diğer Belgeler
- Trafik Kazası Tespit Tutanağı,
- Tam teşekküllü bir hastaneden maluliyeti gösteren rapor,
- Gelir Durumunu Gösterir Belgeler
- Kazayla İlgili Diğer Belgeler
Normal şartlarda trafik kazası sigorta tazminatı için gerekli belgeler eksiksiz olarak sigorta şirketine iletilmiş ise sigorta şirketi trafik kazası tazminatını 8 gün içerisinde ödemelidir. Eğer sigorta şirketi bu süre içerisinde ödeme yapmaz ise diğer hukuki yollara başvurulması gerekir.
Eğer sigorta poliçesinde özel hüküm yok ise sigorta şirketi trafik kazası nedeniyle oluşan manevi tazminattan sorumlu değildir. Bunun için davayı trafik kazasından sorumlu olan diğer kişilere yöneltmek gerekir.
Ölümlü Trafik Kazasında Tazminat alabilecek kişiler kanunda sayılmıştır. Ölen kişiden yaşarken destek alan herkes açacağı destekten yoksun kalma tazminat davası ile tazminat alabilir. Ölen kişi evli ise eşi ve çocuklarına, bekâr ise anne ve babasına destek olduğu varsayılır. Haricen ispat etmelerine gerek yoktur. Fakat ölenin nişanlısı ya da yakın akrabası gibi kişilerin ölüm tazminatı alabilmeleri için ölen kişinin onlar açısından bir destek olduğunu ispat etmeleri gerekir.
Yaralanmalı Trafik Kazasında Tazminat alabilecek kişiler kanunda sayılmıştır. Kural olarak yaralanan şahsın kendisi trafik kazası tazminatı alabilir. Fakat Trafik kazası nedeniyle ağır bedensel yaralanma meydana gelmiş ise yaralanan kişilerin yakınları da (anne, baba, eş ve çocuklar vs.) “Manevi tazminat” alabilirler. Yargıtay tarafından “Ağır bedensel yararlanma”, yaralanan kişinin uzuv kaybı yaşaması ya da hayati fonksiyonlarını yeterince kullanamaması olarak değerlendirilmektedir. Örneğin trafik kazasında yaralanan kişinin kolunun kesilmesi ağır bedensel yaralanma olarak kabul edilmektedir.
Kusurlu olan araç sürücüsüne karşı tazminat davası açabileceğimizi yukarıda ifade etmiştik. Fakat trafik kazasından dolayı yolcuların öldüğü veya yaralandığı durumlarda yolcuların kendisi veya yakınları sorumlulara karşı dava açarken arkadaşları ya da akrabaları olan araç sürücüsüne karşı dava açmak istememektedir. Hal böyle olunca da “araç sürücüsüne dava açmadan sigortadan para alabilir miyiz?” sorusu akıllara gelmektedir. Bu soruya cevap vermek gerekirse; evet, şoföre dava açmadan sigorta şirketinden tazminat alınabilir. Çünkü Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası), sigorta ettirenin, üçüncü kişilere vermiş olduğu zararı karşılamak amacıyla oluşturulmuş bir sigorta türüdür. Örneğin; araç sürücüsünün kırmızı ışıkta geçmesi, yağmurlu havada ani fren yapması, hatalı sollama yapması gibi hareketlerle kazaya sebep olarak aracın içinde bulunan yolculara ya da bir diğer araca zarar vermesi durumunda araç sürücüsünün hukuki sorumluluğunu poliçede belirtilen limitlere göre sigorta şirketi üstlenmektedir. Bu tarz durumlarda dava açarken zarar görenlerin endişe etmesini gerektiren bir durum söz konusu değildir. Fakat araç sürücüsünün alkollü olması ya da ehliyetsiz olarak araç kullanması gibi durumlar var ise sigorta şirketi zarar görenlerin zararını giderdikten sonra bu miktarı araç sürücüsüne rücu edecektir. Yani bu sorunun cevabı aranırken dikkat edilmesi gereken husus, araç sürücüsünün kusurlu olup olmadığı değil kusurlu hareketin ağır kusur teşkil edip etmediğidir.
Trafik kazası tazminat miktarını yaklaşık olarak hesaplayabilmek için öncelikle tam teşekküllü bir hastaneden alınacak kesin maluliyet raporu, kaza tespit tutanağı ve gelir durumunu gösterir belgeler gerekmektedir. Bu belgelerdeki oranlara göre ne kadar trafik kazası tazminatı alınır ortaya çıkacaktır. Örnek hesaplama için “Trafik Kazası Maddi Tazminat Hesaplama” bölümünü inceleyiniz.
Ölümlü Trafik kazası tazminat miktarını yaklaşık olarak hesaplayabilmek için öncelikle kaza tespit tutanağı ve ölen kişinin gelir durumunu gösterir belgeler gerekmektedir. Bu belgelerdeki bilgilere göre ölüm tazminatı ne kadar alınır ortaya çıkacaktır. Bu kapsamda ölen kişinin maddi ve manevi desteği olan kişiler sigorta poliçesindeki limitler dâhilinde sigorta şirketinden ve sorumluluğu bulunan diğer kişilerden ölüm tazminatı alabilir. Örnek hesaplama için “Trafik Kazası Maddi Tazminat Hesaplama” bölümünü inceleyiniz.
Trafik kazası sonrasında yalnızca kırık olması tazminat hesabı için yeterli değildir. Bu kırığın kalıcı bir hasar bırakıp bırakmadığı ve kalıcı hasar bırakmış ise kesin maluliyet oranın ne olduğunun tespiti gerekir. Bu oran belirlendikten sonra gelir durumuna ilişkin bilgi ve belgelerle yaklaşık bir kırık tazminatı hesabı yapılabilir. Örnek hesaplama için “Trafik Kazası Maddi Tazminat Hesaplama” bölümünü inceleyiniz.
Mahkemelerin iş yoğunluğu, mahkeme hâkiminin dava tecrübesi, avukatların yargılama sürecini hızlandırma adına yaptıkları katkılar, bilirkişilerin rapor hazırlama süreci ve bunun gibi birçok unsur yargılama sürelerinin belirlenmesinde doğrudan etkili olmakla birlikte yaklaşık olarak Trafik kazası tazminat davası 1,5 – 3 yıl arasında ilk derece mahkemesinde sonuçlanmaktadır. Eğer taraflar karara itiraz ederse birkaç yıl süren İstinaf ve Temyiz sürelerini de göz önüne almak gerekir.
11.TRAFİK KAZASI TAZMİNAT DAVASI İÇİN AVUKATA SOR
Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davası konusunda hukuki yardım almak için site ana sayfasında yer alan Avukata Sor bölümünden veya hafta içi mesai saatleri içerisinde telefon numaralarımızdan bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Etiketler
- Ölümlü trafik kazası tazminatı 2025
- Yaralanmalı trafik kazası tazminatı hesaplama
- Sigortadan tazminat alma 2025
- Samsun tazminat avukatı
- Havza Tazminat Avukatı
- Vezirköprü Tazminat Avukatı
- Çarşamba Tazminat Avukatı