Özellikle ilçe ve köylerde olmak üzere bazen imkânsızlıktan bazen de ihmalkârlıktan dolayı çocuklar Nüfus Kayıtlarına gerçek yaşından daha büyük veya daha küçük olarak yazılabilmektedir. Bu durum çocuk belli bir yaşa gelene kadar sorun teşkil etmemekte fakat bazı durumlarda hatalı olarak yazılan bu kayıtlar mağduriyetlere neden olmaktadır. Örnek vermek gerekirse; kişinin gerçekte evlilik yaşı gelmesine rağmen nüfus kayıtlarında yaşının küçük gözükmesi nedeniyle evlenememesi gibi durumlarda kişiler mağdur olmaktadır. Bu mağduriyetleri gidermek ve kişinin gerçek yaşını tespit edebilmek için aşağıda açıklamış olduğumuz Yaş büyütme veya Yaş Küçültme Davaları açılmaktadır.
İSTEYEN HERKES YAŞ BÜYÜTME VEYA YAŞ KÜÇÜLTME DAVASI AÇARAK YAŞINI DEĞİŞTİREBİLİR Mİ?
Hayır, isteyen herkes dava açarak yaşını değiştiremez. Bu dava yolu yalnızca kişilerin beyanları ile değil birçok kurumdan talep edilen evraklar ve hastane raporları ile birlikte değerlendirme yapılarak sonuçlandırılmaktadır. Yani davanın kabul edilebilmesi için kişinin beyanı yeterli olmayıp gerçek yaşı kesin olarak tespit edilmesi gerekmektedir.
YAŞ BÜYÜTME VEYA YAŞ KÜÇÜLTME DAVALARININ TARAFLARI KİMLERDİR?
Gerçek yaşının nüfus kayıtlarındaki yaşından farklı olduğunu düşünen kişiler bu davayı açabilir. Davayı açacak kişinin yaşının küçük olması veya herhangi bir kısıtlılığının olması durumunda davayı veli ya da vasinin açması gerekir.
Nüfus kayıtlarının hatasız olarak tutulması kamu düzenini ilgilendiren bir konu olduğu için Cumhuriyet Savcısı da kayıtlarla ilgili bir yanlışlık olduğunu tespit ederse dava açabilir.
Nüfus kayıtlarında yapılan hata veya eksiklikler doğrudan kurumu ilgilendirdiği için açılacak olan davada ilgili Nüfus Müdürlüğünün davalı olarak gösterilmesi gerekmektedir.
YAŞ BÜYÜTME VEYA YAŞ KÜÇÜLTME DAVALARI HANGİ MAHKEMEDE AÇILIR?
Yaş büyütme ve Yaş Küçültme davaları ilgili kişinin ikamet ettiği yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesinde açılması gerekir. Doğru yerde ya da doğru mahkemede açılmaz ise görev ya da yetki nedeniyle reddedilebilir. Bu şekilde gereksiz bir para ve zaman kaybına uğramamak için davanın açıldığı yere ve mahkemeye dikkat etmek gerekir.
YAŞ BÜYÜTME VEYA YAŞ KÜÇÜLTME DAVALARININ ŞARTLARI NELERDİR?
Mahkemece yaş değişikliğine karar verilebilmesi için aşağıda belirtilen şartların olması gerekir.
- Hastane, sağlık ocağı veya doğumhane gibi doğum kayıtlarının tutulduğu kurumlarda doğmamış olmak,
- Dış görünüş ile beyan edilen yaşın uyumlu olması,
- Beyan edilen yaşta başka bir kardeşin olmaması (İstisnaları vardır)
Bu şartları incelemek gerekirse;
Hastane-Doğumevi: Mahkeme resmi olarak tutulmuş olan bir doğum evrakını daha sonradan tanık beyanı ile değiştiremez. Yaş büyütme veya yaş küçültme davalarında yapılmak istenen şey resmi bir doğum tutanağı olmayan kişinin gerçek doğum tarihini tanık beyanları ve hastane raporları gibi deliller ile tespit etmeye çalışmaktır.
Dış Görünüş: Kişinin beyan ettiği yaş ile dış görünüşünün uyumlu olması gerekir. Fakat bunu dar yorumlamamak gerekir. Yani dış görünüşten kasıt mahkeme salonunda hakimin davacıyı göz ucuyla incelemesi değil, hem fiziki görünüşünün hem de hastane raporları ile tespit edilen kemik yaşının uyumlu olmasıdır.
Kardeş: Kişinin beyan ettiği yaşta veya o yaşa ait döllenme veya gebelik sürecine denk gelecek yaşta kardeşinin bulunmaması gerekir. Eğer o yaşta kardeş varsa bazı istisnai durumlar haricinde dava reddedilecektir.
Kemik Radyolojisi: Bu davaların yalnızca kişilerin beyanları doğrultusunda sonuçlandırılmadığını yukarıda söylemiştik. Beyan edilen yaşın doğruluğunu gösteren en önemli delillerden bir tanesi de kişinin kemik yaşının tespitidir. Her ne kadar bu raporlar %100 doğru olmasa da (Kemik gelişimi kişilere göre değişmektedir) beyanlar ve diğer deliller ile birlikte değerlendirildiğinde çoğu kez doğru bir sonuca varılabilmektedir.
YAŞ BÜYÜTME VEYA YAŞ KÜÇÜLTME DAVALARI NE KADAR SÜRER?
Bu davalar yaklaşık 1 yıl sürmekle birlikte mahkemelerin iş yoğunluğuna göre süre uzayabilmektedir.
YAŞ BÜYÜTME VEYA YAŞ KÜÇÜLTME DAVALARININ BEDELLİ ASKERLİĞE ETKİSİ OLUR MU?
Son zamanlarda en çok karşılaştığımız sorulardan bir tanesi de askerlik yaşına gelmiş olan kişilerin bu dava ile bedelli askerlikten yararlanıp yaralanamayacağı meselesidir. Askerlik Kanunu 81. Maddesinde bu duruma ilişkin bir kanuni düzenleme mevcuttur. Bu düzenlemeye göre Askerlik çağına girdikten sonra yapılan yaş değişiklikleri (Mahkemece resmi hastane doğum kayıtları esas alınarak yapılanlar hariç) askerlik işlemlerinde dikkate alınmaz. Yani değişiklikten önceki yaş dikkate alınır.
YAŞ BÜYÜTME VE YAŞ KÜÇÜLTME DAVASI İÇİN AVUKATA SOR
Nüfus davaları ile ilgili hukuki yardıma ihtiyacınız olması durumunda Avukata Sor bölümünden veya hafta içi mesai saatleri içerisinde iletişim numaralarımızdan danışmanlık ücreti karşılığında hizmet alabilirlersiniz.