TÜRK MEDENİ KANUNUNA GÖRE BOŞANMA DAVASI ÇEŞİTLERİ
4721 sayılı Türk Medeni Kanununa göre boşanma davası iki şekilde düzenlenmiştir.
- Anlaşmalı Boşanma (TMK 166/3)
- Çekişmeli Boşanma (TMK 161 vd.)
Anlaşmalı boşanma davası, tarafların boşanmanın tüm sonuçları (Maddi-Manevi tazminat, nafaka, velayet vs.) hakkında karşılıklı olarak anlaşması ve kanundaki diğer şartları taşıması durumunda evliliğin kısa sürede sona erdirilebildiği bir dava türüdür.
Çekişmeli boşanma davası ise tarafların; kusur durumu, maddi-manevi tazminat, nafaka, velayet gibi boşanmanın hukuki sonuçlarından bir ya da birkaçı üzerinde anlaşma sağlayamaması ve bu nedenle iddialarını ve taleplerini mahkemeye kabul ettirmek için delillerini tartışmaya sunduğu bir dava türüdür. Bu dava türü anlaşmalı boşanma davasına göre daha uzun meşakkatlidir.
Açıklamalara geçmeden önce özellikle belirtmek isteriz ki boşanma sürecine giren taraflar sürecin bir an önce bitmesi için acele kararlar verebilmekte ve bu kararlar da çoğu zaman geri dönüşü mümkün olmayan zararlar ortaya çıkarmaktadır. Çünkü boşanma davalarında talep edilmeyen bazı haklar (nafaka, tazminat vb. alacaklar) yasal süre geçtikten sonra tekrar talep edilememektedir. Bu nedenle öncelikle boşanma davası alanında uzman bir boşanma avukatından hukuki yardım alınması ve sürecin daha sonrasında işletilmesi bu davalar açısından hayati önem arz eder.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI NASIL AÇILIR?
Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için öncelikle tarafların boşanmanın tüm hukuki sonuçları konusunda anlaşmış olmaları gerekir. Örneğin; Nafaka, tazminat ve mal paylaşımı gibi bütün konularda anlaşma sağlanmışken sadece çocuğun velayetinde dahi anlaşma olmasa anlaşmalı boşanma davası sonuçlandırılamaz. Tüm konularda anlaşma sağlandıktan sonra ise öncelikle bir anlaşmalı boşanma dava dilekçesi ve anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanır. Bu anlaşmalı boşanma protokolünü her iki taraf da imzalar. Daha sonra taraflar Aile Mahkemesine giderek gerekli harç ve giderleri öder ve anlaşmalı boşanma davasını açar. Mahkeme uygun bir güne duruşma günü verir. Duruşmada davanın aşağıda belirtilen şartları sağlaması halinde boşanma kararı verilir.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI ŞARTLARI NELERDİR 2025?
Tarafların anlaşmalı boşanma davası ile boşanabilmeleri için evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerekir. Eğer bu şart sağlanıyorsa taraflardan biri, hazırlanmış olan anlaşmalı boşanma dilekçesi ve anlaşmalı boşanma protokolü ile Aile Mahkemesine başvuru yapar. Bu belgeler mahkemeye sunulduktan sonra uygun bir güne duruşma günü verilir. Bu duruşmada boşanma kararı verilebilmesi için her iki tarafın da duruşmaya gelerek hâkim huzuruna çıkması gerekir. Hâkim, tarafları bizzat dinleyerek bu protokoldeki beyanların tarafların özgür iradesine uyup uymadığını değerlendirir. Bunun yanında hâkim, tarafların ya da çocukların menfaatleri doğrultusunda protokolde gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Anlaşmalı boşanma dava dilekçesi ve Anlaşmalı boşanma protokolü kanuna ve tarafların rızasına uygun olarak düzenlenmiş ise mahkemece boşanma kararı verilir. Şimdi de bu şartları ayrıntılı olarak inceleyelim.
Evliliğin En Az 1 Yıl Sürmüş Olması
Anlaşmalı boşanma davasının kabul edilebilmesi için evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerektiğini yukarıda ifade etmiştik. Bu 1 yıllık süre resmi nikâhtan itibaren işlemeye başlar. İmam nikâhı, nişanlılık ya da herhangi bir resmi işlem olmaksızın birlikte yaşama gibi durumlarda geçen süre 1 yıllık süreye dâhil edilmez.
Taraflardan Birinin Anlaşmalı Boşanma Davası Açması
Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlandıktan sonra tıpkı Çekişmeli boşanma davasında olduğu gibi ilgili mahkemede boşanma davası açılması gerekir. Taraflardan birisinin davacı olarak dava açması yeterlidir. Yalnızca Anlaşmalı boşanma protokolündeki imzanın teyit edilmesi açısından her iki tarafın da hazır olması ilgili memur tarafından istenebilir ancak bu zorunlu değildir. Nitekim bu protokoldeki imzanın ilgili kişiye ait olup olmadığı duruşmada zaten kontrol edilecek ve karar ondan sonra verilecektir.
Tarafların hâkim önüne çıkarak özgür iradelerini beyan etmesi
Birçok durumda, boşanmak isteyen eşler gerek protokolün imzalanması aşamasında gerekse yargılama aşamasında bir araya gelmek istememektedir. Her ne kadar anlaşmalı boşanma protokolü farklı zamanlarda imzalanabileceğinden dolayı eşler bir araya gelmese de yargılama aşamasında mutlaka bir kez hâkim önüne çıkarak protokolde yazılan şartları özgür iradeleriyle kabul ettiklerini söylemeleri gerekir. Bu nedenle Anlaşmalı boşanma davasında Avukatınız olsa bile duruşmaya gitmeniz gerekir.
Hâkimin anlaşmalı boşanma protokolünü uygun bulması
Tarafların sunmuş oldukları anlaşma protokolünde tazminat, yoksulluk nafakası ve mal paylaşımı gibi serbestçe tasarruf edebilecekleri hakları olsa da serbestçe tasarruf edemeyecekleri çocukların velayeti ve çocuklar ile kişisel ilişki kurulması gibi düzenlemelerde vardır. Bunun gibi birtakım düzenlemelerin hâkim tarafından kabul edilmesi gerekir. Hâkim gerekli gördüğü takdirde protokolde değişiklik yapabilir. Taraflar bu değişiklik konusunda anlaşırlar ise boşanma gerçekleşir aksi takdirde anlaşmalı boşanma davası çekişmeli boşanma davasına dönüşür.
ÇEKİŞMELİ BOŞANMANIN ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINA DÖNMESİ
Çoğu kez hukuki sürecin nasıl işleyeceği ve ne kadar süreceği araştırılmadan çekişmeli boşanma davası açıldığını görmekteyiz. Bu durumda “çekişmeli boşanma davası anlaşmalı boşanma davasına çevrilebilir mi?” sorusu akıllara gelmektedir. Bu duruma hukuken bir engel bulunmayıp çekişmeli boşanma davasının her aşamasında taraflar bir protokol hazırlayarak mahkemeye sunabilir ve davayı anlaşmalı boşanmaya çevirerek sona erdirebilirler.
ANLAŞMALI BOŞANMADA DAVA DİLEKÇESİNE NE YAZILIR?
Anlaşmalı boşanma davasında iki tane dilekçe hazırlanması gerekir. Bunlardan bir tanesi Anlaşmalı boşanma dava dilekçesi diğeri ise Anlaşmalı boşanma protokolü. Her iki dilekçenin de hem Avukatlı hem de Avukatsız olarak düzenlenmiş halini aşağıda word formatında paylaştık bunlardan faydalabilirsiniz. Bu evraklardan da görüleceği üzere dava dilekçesinde ayrıntılı bir açıklama yer almaz. Görevli ve yetkili mahkeme, taraflara ait bilgiler, boşanma protokolü hazırlandığına ilişkin beyan ve boşanma talebi yeterlidir. Anlaşmalı boşanma protokolü ise son derece önemlidir. Tarafların müşterek çocuğu varsa velayet ve iştirak nafakası, tazminat talebi, yoksulluk nafakası, ortak mal varlığı veya borç varsa bunun nasıl ve ne şekilde paylaşılacağı, yargılama giderlerini kimin ödeyeceği gibi konular anlaşmalı boşanma protokolünde mutlaka yer almalıdır. Bu protokol sizin hukuki durumunuza göre özel olarak hazırlanmalıdır.
AVUKATSIZ ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI
Hukukumuzda bazı istisnai durumlar hariç olmak üzere tarafların kendilerini bir Avukat ile temsil etmeleri zorunluluğu yoktur. Dolayısıyla taraflar Avukatsız Anlaşmalı boşanma davası açabilirler. Eğer çocuk yoksa, ortak bir mal veya borç yoksa, tarafların birbirlerinden herhangi bir talebi yoksa veya hukuksal açıdan sizi zor duruma sokacak bir hal görmüyorsanız anlaşmalı boşanma davası bir nebze daha basittir. Ancak ortada çocuk varsa, nafaka veya tazminat talebi varsa, paylaşılması gereken bir mal veya borç varsa bu gibi durumlarda mutlaka bu dilekçelerin bir boşanma Avukatı tarafından hazırlanmasını tavsiye etmekteyiz. Nitekim bu tarz durumlarda kendiniz dilekçe hazırlayarak dilekçe ücretinden kurtulabilirsiniz ancak herhangi bir hukuki hatada yıllarca sürecek bir davayla uğraşma ve özel avukat tutarak dava dilekçe ücretinin çok daha fazlasını ödeme ihtimaliniz de bulunmaktadır.
2025 YILI ANLAŞMALI BOŞANMA DAVA MASRAFI
Anlaşmalı boşanma davasında ödenecek iki kalem masraf bulunur. Bunlardan birincisi Anlaşmalı Boşanma Avukatlık ücreti diğeri ise Anlaşmalı Boşanma Mahkeme harç ve masraflarıdır. Anlaşmalı boşanma davası Avukatlık ücreti davanın kapsamına göre ve her boşanma avukatının kendi tarifesine göre değişmektedir. Fakat yasal olarak 2025 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin altında bir ücret alınamaz. Bu tarifeye göre Samsun boşanma avukatlık ücreti 30.000 TL den az olamaz. Taraflardan yalnızca birinin Avukata vekaletname vermesi yeterlidir. Avukatsız Anlaşmalı boşanma davası açılacaksa bu durumda tarafların ödeyeceği şey sadece anlaşmalı boşanma davası mahkeme harç ve masrafı olacaktır. Bu masraflar her yıl değişmekle birlikte 2025 yılı Anlaşmalı Boşanma Mahkeme harç ve masrafları yaklaşık olarak şu şekildedir: Başvurma harcı (615,40 TL), Peşin Harç (615,40 TL), Gider Avansı (2.500 TL)
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA MASRAFLARI KİM ÖDER?
Hukuk Muhakemeleri Kanunu Kanunu kapsamında kural olarak mahkeme harç ve masrafını davayı açan davacı öder, dava sonunda ise bu masraflar haksız çıkan taraftan tahsil edilir. Ancak Anlaşmalı boşanma davasında diğer anlaşılan hususlar gibi anlaşmalı boşanma davası mahkeme harç ve masrafının kime ait olacağı da taraflarca kararlaştırılır ve anlaşmalı boşanma protokolüne yazılır.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ WORD FORMATINDA (2025)
Örnek anlaşmalı boşanma dava dilekçesi WORD/PDF hazırlarken bir boşanma avukatı desteği almanızı tavsiye etmekteyiz. Nitekim vatandaşlara ve Avukat meslektaşlarımıza yol gösterici olması adına paylaştığımız anlaşmalı boşanma dava dilekçesi örneği WORD/PDF her somut olaya göre düzenlenmesi gereken önemli bir dilekçedir. Çünkü HMK 141 maddesi uyarınca dava dilekçesinde yazılan ve talep edilen bilgi ve belgeler kanundaki istisnalar dışında değiştirilemez ve genişletilemez. Örnek anlaşmalı boşanma dava dilekçesini WORD olarak indirmek için tıklayınız. ornek_anlasmali_bosanma_dava_dilekcesi-word_55120.docx
ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ ÖRNEĞİ WORD FORMATINDA (2025)
Örnek anlaşmalı boşanma protokolü WORD/PDF hazırlarken bir boşanma avukatı desteği almanızı tavsiye etmekteyiz. Nitekim vatandaşlara ve Avukat meslektaşlarımıza yol gösterici olması adına paylaştığımız anlaşmalı boşanma protokolü örneği WORD/PDF her somut olaya göre düzenlenmesi gereken önemli bir dilekçedir. Çünkü HMK 141 maddesi uyarınca dava dilekçesinde yazılan ve talep edilen bilgi ve belgeler kanundaki istisnalar dışında değiştirilemez ve genişletilemez. Örnek anlaşmalı boşanma protokolü WORD olarak indirmek için tıklayınız.ornek_anlasmali_bosanma_protokolu_1_word_81261.doc
AVUKATSIZ ANLAŞMALI BOŞANMA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ WORD FORMATINDA (2025)
Örnek Avukatsız anlaşmalı boşanma protokolü WORD/PDF hazırlarken bir boşanma avukatı desteği almanızı tavsiye etmekteyiz. Nitekim vatandaşlara ve Avukat meslektaşlarımıza yol gösterici olması adına paylaştığımız Avukatsız anlaşmalı boşanma protokolü örneği WORD/PDF her somut olaya göre düzenlenmesi gereken önemli bir dilekçedir. Çünkü HMK 141 maddesi uyarınca dava dilekçesinde yazılan ve talep edilen bilgi ve belgeler kanundaki istisnalar dışında değiştirilemez ve genişletilemez. Örnek Avukatsız anlaşmalı boşanma protokolü WORD olarak indirmek için tıklayınız. avukatsiz_anlasmali_bosanma_dava_dilekcesi_ornegi-word_19536.docx
AVUKATSIZ ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ ÖRNEĞİ WORD FORMATINDA (2025)
Örnek Avukatsız anlaşmalı boşanma protokolü WORD/PDF hazırlarken bir boşanma avukatı desteği almanızı tavsiye etmekteyiz. Nitekim vatandaşlara ve Avukat meslektaşlarımıza yol gösterici olması adına paylaştığımız Avukatsız anlaşmalı boşanma protokolü örneği WORD/PDF her somut olaya göre düzenlenmesi gereken önemli bir dilekçedir. Çünkü HMK 141 maddesi uyarınca dava dilekçesinde yazılan ve talep edilen bilgi ve belgeler kanundaki istisnalar dışında değiştirilemez ve genişletilemez. Örnek Avukatsız anlaşmalı boşanma protokolü WORD olarak indirmek için tıklayınız.avukatsiz_anlasmali_bosanma_protokolu_ornegi_word_82262.doc
SIKÇA SORULAN SORULAR
ANLAŞMALI BOŞANMADA NAFAKA OLUR MU?
Anlaşmalı boşanmada taraflar, üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri konularda anlaşmaya varabilirler. Nafaka da bu konulardan bir tanesidir. Dolayısıyla taraflar anlaşmalı boşanma protokolüne nafaka ödeneceği konusunda ya da nafakadan feragat edildiği konusunda bir madde koyabilirler. Fakat özellikle belirtilmesi gereken husus çocuklara ödenecek olan iştirak nafakasıdır. Bu nafaka tarafların iradesine bırakılmayıp çocuğun üstün yararı gözetildiğinden iştirak nafakasından feragat beklenilen sonucu doğurmaz. Taraflar iştirak nafakası istenmediğini protokole yazıp daha sonrasında da nafaka talep hakkı olan taraf bunu istemezse bir sorun olmaz. Ancak protokolde iştirak nafakasından feragat edildiği yazsa bile daha sonra çocuğun ihtiyacı olması durumunda yeniden talep hakkı doğar. Ayrıntılı bilgi için Nafaka Davası yazımızı okuyabilirsiniz.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI NE KADAR SÜRER?
Anlaşmalı boşanma davası, anlaşmalı boşanma protokolü usulüne uygun olarak düzenlenmiş ise tek celsede karara bağlanacağından oldukça kısa sürmektedir. Mahkemenin duruşma günü vermesi, gerekçeli kararın yazılması, taraflara tebliği ve itiraz süresinin dolup kararın kesinleşmesi sonucunda Nüfus Müdürlüğüne bildirimin yapılması Avukat ile takip edilen işlerde yaklaşık 1-2 ay içerisinde gerçekleşmektedir.
EVLİLİKTE BİR YIL DOLMADAN NASIL BOŞANABİLİRİM? ANLAŞMALI BOŞANMA OLUR MU?
Anlaşmalı boşanmanın şartlarından bir tanesi de resmi nikah tarihinden itibaren bir yılın dolmasıdır. Bu süre dolmadan anlaşmalı boşanma davası açılamaz. Ancak bu durumda iddia ve taleplerinizi belirtir şekilde çekişmeli boşanma davası açabilirsiniz. Bu davayı karşı tarafın kabul etmesi durumunda anlaşmalı boşanma kadar kısa sürmese de normal bir boşanma davasından çok daha kısa sürede dava sonuçlanır. Bu yolun düzgün bir şekilde işletilmesi anlaşmalı boşanma sürecinden daha karmaşıktır. Ayrıca mahkemeye verilen dava dilekçesi ve cevap dilekçesi anlaşmalı boşanmadan farklı olarak daha sonradan değiştirilemediği için davanın en başından itibaren bir Boşanma Avukatı yardımından faydalanmanızı tavsiye ederiz.
EŞLERDEN BİRİSİ BOŞANMAK İSTEMEZSE NE OLUR?
Eşlerin boşanma sürecinde aldığı kararlar son derece önemlidir. Eğer eşlerin her ikisi de boşanmak istiyorsa ve talepler konusunda anlaşma varsa anlaşmalı boşanma ile evlilik sona erer. Eğer eşler boşanmak istiyor ancak taleplerde anlaşamıyorsa bu durumda çekişmeli boşanma davası ile evlilik sona erer. Fakat "eşim boşanmak istemiyor, ne yapmalıyım? diyorsanız bu durumda diğer tarafın yapması gereken şey, çekişmeli boşanma davası açmak ve evlilik birliğinin sona ermesi için gerekli koşulların oluştuğunu mahkemede ispat etmektir. Bu durumda diğer eş boşanmak istemese bile eğer boşanma sebepleri ispat edilirse boşanma kararı verilir.
ANLAŞMALI BOŞANMADAN VAZGEÇME OLUR MU?
Anlaşmalı boşanma protokolü tarafların özgür iradesi ile yaptıkları bir sözleşmedir. Normal şartlarda tarafların yaptıkları sözleşmeden vazgeçmeleri bazı yaptırımlara bağlanır. Ancak burada evlilik birliği söz konusu olduğu için bu anlaşma protokolünü diğer sözleşmelerden ayırmak gerekir. Anlaşma protokolünden vazgeçme iradesi Mahkeme öncesi ve Mahkeme sonrasında karar kesinleşene kadar sürecin her aşamasında yapılabilir.
ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ İMZALADIM İPTAL EDİLİR Mİ?
Anlaşmalı boşanma protokolü imzalandıktan sonra iptal edilebilir. Bunun nedeni ise anlaşmalı boşanma protkolünün diğer tip sözleşmelerden farklı olmasıdır. Kanun gereği taraflar mahkeme öncesi veya mahkeme sonrası anlaşamlı boşanma kararı kesinleşene kadar her aşamada anlaşmalı boşanma protkolünü iptal edebilirler. Bunun için karşılıklı olarak bir araya gelmeye gerek yoktur. Yani "ben anlaşmalı boşanma protkolü imzaladım bunu nasıl iptal edebilirim?" diyorsanız size şunu söyleyebiliriz: Hiçbirşey yapmanıza gerek yok. Eğer bu anlaşmalı boşanma protkolü mahkemeye sunulmazsa zaten bir geçerliliği yok, eğer mahkemeye sunulursa da siz mahkemeye gidip bu anlaşmalı boşanma protokolünden vazgeçiyorum derseniz veya duruşmaya gitmezseniz anlaşmalı boşanma protkolü iptal olur. Dolayısıyla protokoldeki maddi edimleri yerine getirirken uzman bir boşanma avukatından yardım almanız oldukça önemlidir. Aksi takdirde uzun ve masraflı bir dava süreci sizi bekleyebilir.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDAN SONRA TAZMİNAT VE NAFAKA İSTENEBİLİR Mİ?
Uzman bir boşanma Avukatı aracılığı ile hazırlanan boşanma protokolünde haklarınız doğru bir şekilde korunur ve ilerleyen süreçte tekrar tazminat ve nafaka davası ile karşılaşmazsınız. Ancak protokolde yoruma dayalı ifadeler varsa, bazı alacak kalemleri yazılmamışsa, taraflara yüklenen edimlerin yerine getirilmemesi durumunda cezai şart konulmamışsa bu ve benzeri bazı durumlarda anlaşmalı boşanma davasından sonra tazminat ve nafaka davası açılabilir. Ancak alacak kalemleri net ve kesin olarak yazılmış ve yerine getirilmiş ise ya da alacak kalemleri net ve kesin olarak yazılıp feragat edilmişse anlaşmalı boşanma davasından sonra tazminat ve nafaka davası açılamaz. Anlaşmalı boşanma protokolünde Maddi ve Manevi tazminat veya yoksulluk nafakası yer almıyorsa taraflar boşanmadan itibaren bir yıl içerisinde dava açabilirler. Bunlar protokolde yer alıyor ve feragat edilmişse dava açılamaz. Bunun tek istisnası çocuklar için ödenecek olan iştirak nafakasıdır. İştirak nafakasından feragat olmaz. Kanuni şartları varsa her zaman talep edilebilir.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI İÇİN AVUKATA GEREK VAR MI?
Anlaşmalı boşanma davası için avukat tutmak zorunlu değildir. Fakat anlaşma protokolündeki hükümlerin kesinleşmeden sonra geri dönüşü mümkün olmadığından dolayı bir boşanma avukatı tarafından hazırlanması daha sonra çıkacak uyuşmazlıkların önüne geçilmesini sağlar. Örneğin, protokolde eksik yazılacak tek bir kelime, daha sonra yüklü bir tazminat davası olarak karşınıza çıkabilir.
Bununla birlikte anlaşmalı boşanma davasının kesinleşmesi ve Nüfus Müdürlüğündeki gerekli değişikliklerin yapılması için geçecek süre avukat desteği olmadığı durumlarda anlaşmalı boşanma protokolünün yanlış hazırlanması, duruşma gününün uzak bir tarihe alınması veya anlaşmalı boşanma protokolünün hakim tarafından kabul edilmemesi gibi durumlar nedeniyle 2-3 katına çıkmaktadır. Yani sonuç olarak anlaşmalı boşanma davası için avukat tutmak zorunlu olmasa da işlemlerin hızlı ve güvenilir olması için alanında uzman bir boşanma avukatından hukuki yardım alınmasını tavsiye etmekteyiz.
ANLAŞMALI BOŞANMA AVUKATLIK ÜCRETİ NE KADAR (2025)
Anlaşmalı boşanma ücreti davanın niteliğine göre ve her boşanma avukatının kendi tarifesine göre değişmektedir. Fakat yasal olarak 2025 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin altında bir ücret alınamaz. Bu tarifeye göre Samsun boşanma avukatlık ücreti 30.000 TL den az olamaz.
ANLAŞMALI BOŞANMA İÇİN AVUKATA SOR
Anlaşmalı boşanma davası için site ana sayfasında yer alan Avukata Sor bölümünden veya diğer iletişim kanallarından bizimle iletişime geçebilirsiniz.